Dym, który widzimy nad płomieniem świecy, ogniskiem lub kominem, to w gruncie rzeczy pył – unoszące się w powietrzu drobiny węgla i innych substancji, które powstają przy spalaniu węgla, drewna i innych materiałów wykonanych ze związków organicznych. Drobiny te mieszają się z powietrzem i pozostają w nim na długo. Wtedy mamy do czynienia z “pyłami zawieszonymi”. To najczęściej spotykany w Polsce rodzaj zanieczyszczenia powietrza, który może być bardzo szkodliwy.

Drobiny pyłów zawieszonych oznacza się skrótem PM (od angielskiego “particulate matter”), dodając liczbę, oznaczającą ich wielkość. Pył PM10 to cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (ok. jednej piątej grubości ludzkiego włosa).

Pył PM2,5 to jeszcze mniejsze drobiny: o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra.

Kiedy mierzymy poziom zanieczyszczenia, wynik podajemy w mikrogramach na metr sześcienny powietrza – czyli, jeśli pomiar wskazuje poziom 50, oznacza to, że w każdym metrze sześciennym powietrza, które nas otacza, jest rozpuszczonych 50 mikrogramów pyłu.

To wydaje się niewiele, ale nawet taka ilość ma bardzo niekorzystny wpływ na zdrowie. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), aby powietrze mogło być uznawane za czyste, stężenie pyłu PM10 nie może przekraczać 50 mikrogramów na metr sześcienny, a pyły – PM2,5 – 25 mikrogramów na metr sześcienny.

Drobiny zanieczyszczeń są bardzo szkodliwe. głównie dlatego, że są takie małe. Wraz z powietrzem dostają się do płuc i tam mogą dochodzić nawet do najdalszych zakamarków, z czasem uszkadzając delikatne tkanki i powodując choroby układu oddechowego – astmę, POCHP (Przewlekłą Obturacyjną Chorobę Płuc – https://pl.wikipedia.org/wiki/Przewlekła_obturacyjna_choroba_płuc), nowotworów.

Najdrobniejszy pył PM2,5 jest w stanie nawet przedostać się do krwi. Tym sposobem jest rozprowadzany po całym organizmie, co może zakłócać pracę innych organów, w tym serca i mózgu. Taki pył może być też niebezpieczny dla kobiet w ciąży, ponieważ może przedostawać się do organizmu płodu.

Efekty oddychania pyłem można poczuć już po kilku godzinach przebywania w zanieczyszczonej okolicy. Bóle głowy, suchość w gardle, kaszel, osłabienie – to mogą być skutki niezdrowego powietrza. Jednak poważniejsze skutki powoduje długotrwały kontakt z zanieczyszczeniami. Zwłaszcza dzieci, osoby starsze lub cierpiące z powodu chorób układu krążenia lub układu oddechowego mogą odczuwać coraz więcej dolegliwości, jeśli mieszkają w okolicy narażonej na smog.